Sermaye Piyasası Mevzuatında Son İki Yıldaki Gelişmeler

Sayın Okurlar,

Sermaye piyasası mevzuatı, piyasadaki gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda devamlı bir gelişme halinde. Bu gelişmeler, bu piyasalarda işlem yapanlardan belki de daha fazla iç denetçileri, müfettişleri ilgilendiriyor. Bu sebeple bu yazıda, mevzuatta son gelişmeleri, sizinle paylaşmak istiyorum. Sonraki yazılarımda da bu gelişmelerin aracı kurumlarda çalışan müfettiş ünvanlı olan veya olmayan iç denetçilerin işlerine etkisini sizlerle paylaşacağım.

Tarih Sırasına Göre Yeni Tebliğler:

1- 21.01.2009 - Oydan Yoksun Paylara İlişkin Esaslar Tebliği:

Bu tebliğ ile ortaklıklara sermaye artırımı suretiyle oy hakkı hariç, sahibine kâr payından ve istendiğinde bedelsiz pay alma hakkında imtiyaz dışındaki diğer hususlarda imtiyaz ve diğer ortaklık haklarını sağlayan, istendiğinde belirli bir vade veya vadelerde, sabit veya değişken oranda ortaklığın oy hakkına sahip paylarını satın alma ve ortaklık payları ile değiştirme hakkı veren Oydan Yoksun Paylar ihraç edebilme imkanı getirilmiştir.

Tebliğin amacı, hem hisse senetlerine bir ortaklık hakkı olan oy kullanma amacı gütmeyen sadece daha yüksek bir gelir elde etmek için yatırımcılara bir alternatif oluşturan, ve hem de fon ihtiyacını karşılarken hakim ortakları şirket yönetimini paylaşmak istemeyen ve tahvilden daha avantajlı bir menkul kıymet istemeyen şirketlerin ihtiyaçlarını gidermektir.


2- 21.01.2009 - Ortaklık Varantlarının Kurul Kaydına Alınmasına ve Alım Satım İşlemlerine İlişkin Esaslar Tebliği:

Ortaklık Varantları, elinde bulunduran kişiye payları İMKB'de işlem gören herhangi bir ortaklığın paylarını veya payları İMKB'de işlem gören kayıtlı sermaye sistemine tabi ihraççı hisselerini önceden belirlenen bir fiyattan alma hakkı veren ve payları İMKB'de işlem gören halka açık anonim ortaklıklarca ilgili sermaye piyasası aracının halka arzı sırasında ihraç edilen menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası aracıdır.

Varantlarla ilgili daha geniş bilgi, aşağıda Aracı Kuruluş varantlarında verilmiştir.

3- 21.01.2009 - Borçlanma Araçlarının Kurul Kaydına Alınmasına İlişkin Esaslar Tebliği: 

Bu tebliğe göre, borçlanma araçları olarak şunlar sayılıyor: 1- Tahvil, 2- Hisse Senedine Dönüştürülebilir Tahvil (HDT), 3- Değiştirilebilir Tahvil (DET), 4- Finansman Bonoları, 5- Altın Gümüş ve Platin Bonoları, 6- Banka Bonoları, 7- Diğer (Alternatif Borçlanma Araçları)

Bu yeni tebliğ ile borçlanma aracı, niteliği taşıdığı SPK'nca kabul edilen sermaye piyasası araçlarıın, ek bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç olmaksızın sermaye piyasası mevzuatının çizdiği sınırlar dahilinde SPK kaydına alınabilmesine olanak tanınmaktadır.

Yedi adet SPK tebliği ile 1 adet SPK sirkülerini yürürlükten kaldıran bu tebliğ ile ülkemizde daha önce uygulaması olmayan, ihraççı payları yerine başka ortaklıklara ait hisselerle değişim hakkı veren menkul kıymetler olan Değiştirilebilir Tahviller (Exchangeable Bonds) düzenlenmesine olanak verilmiştir.

4- 29.01.2009 - Altyapı Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ:

Bu tebliğin amacı, altyapı gayrimenkul yatırım ortaklıklarının kurucularına ve kuruluş usullerine, portföy işletmeciliği faaliyet izinlerine, organizasyon yapılarına, ihraç edecekleri sermaye piyasası araçlarının Kurul kaydına alınmasına, yatırım faaliyetlerine, kamuyu aydınlatma ve yatırımcıların bilgilendirilmesi yükümlülüklerine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

Bu tebliğle Kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları, mahalli idareler ve kamu iktisadi teşebbüsü tarafından yürütülen tarım, sulama, madencilik, imalat, enerji, ulaştırma, haberleşme, bilgi teknolojileri, turizm, konut, kültür, kentsel ve kırsal altyapı, belediye hizmetleri, kentsel dönüşüm, çevre, araştırma-geliştirme hizmetleri ile eğitim, sağlık, adalet, güvenlik ve genel idare altyapısı yatırım ve hizmetlerinin kamu-özel işbirliği modelleri çerçevesinde yürütmek üzere kurulan veya merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları, mahalli idareler ve kamu iktisadi teşebbüsü  tarafından yürütülen altyapı yatırım ve hizmetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan Altyapı Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları, kuruluş, portföy işletmeciliği, payların halka arzı ve organizasyon yapıları düzenlenmiştir.

5- 06.02.2009 - Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği:

Bir borsada işlem gören sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek veya haklarını kullanmalarına yönelik önemli olay ve gelişmelerde kamuya açıklanacak özel durumlar veya Bir borsadaki işlem sırası geçici olarak kapatılmış sermaye piyasası aracı ihraççısı ortaklıklar tarafından yapılacak özel durum açıklamalarıile bunların açıklanma esasları bu Tebliğ hükümlerine tabidir. Borsa pazarlarından sürekli olarak çıkarılmış sermaye piyasası aracı ihraççısı ortaklıklara bu Tebliğ hükümleri uygulanmaz.

Bu tebliğ, kimlerin bildirim yükümlülüğüne tabii olduğunu, bildirim yükümlülüğü ile ilgili oy haklarının hesaplanmasını, bildirim yükümlülüğü kapsamını, hangi bilgilerin açıklanacağını, olağandışı fiyat hareketleri veya şirket ile ilgili haber ve söylentilerin olması durumunda nasıl açıklamalar yapılacağını, açıklamaların dili, bildirim şekli ve özelliklerini ve diğer hükümleri açıklamaktadır.

6- 21.07.2009 - Aracı Kuruluş Varantlarının Kurul Kaydına Alınmasına ve Alım Satım İşlemlerine İlişkin Esaslar Tebliği:

Varant, elinde bulunduran kişiye dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren ve bu hakkın kaydi teslimat ya da nakit uzlaşı ile kullanıldığı menkul kıymet niteliğinde sermaye piyasası aracını ifade eder.

Opsiyon sözleşmelerine benzeyen varantları opsiyon sözleşmelerinden ayıran özellikler şunlardır:

1- Organize piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmeleri, işlem gördüğü borsa tarafından şartları tanımlanan bir sözleşme, tezgahüstü piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmeleri ise şartları işlem tarafları tarafından belirlenen bir sözleşme iken, varantlar borçlanma aracı niteliğinde bir menkul kıymettir.

2- Opsiyon sözleşmeleri vadeli işlem ve opsiyon borsalarında veya borsa dışında işlem görürken, varantlar menkul kıymet borsalarında işlem görürler.

3- Organize olan piyasalarda opsiyon sözleşmelerini borsalar, tezgahüstü piyasalarda taraf olan finansal kuruluşlar ihraç ederken, varantlar ise finansal kuruluşlar ve ortaklıklar tarafından ihraç edilmektedir.

4- Organize piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmeleri ilgili borsa tarafından standardize edilmiş, tezgahüstü piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmeleri standart ürünler değilken, varantların özellikleri her ihraççı tarafından ayrı olarak belirlenen standart olmayan ürünlerdir.

5- Organize piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmeleri kısa vadeli, tezgahüstü piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmeleri, ihtiyaca göre değişen vadelerde olabilirken, varantlar uzun vadeli menkul kıymetlerdir.

6- Organize piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmelerinde minimum işlem limiti var, tezgahüstü piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmelerinde minimum işlem limiti yokken, menkul kıymet borsalarında işlem gören varantlarda minimum işlem limiti yoktur.

7- Organize piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmelerinde vade sonunda yükümlülük çoğunlukla fiziki teslimle yerine getirilir; tezgahüstü piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmelerinde yükümlülüğün nasıl yerine getirileceği sözleşmede belirlenirken, varantlarda yükümlülükler genellikle nakit uzlaşı ile yerine getirilir.

8- Organize piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmeleri  takas kurumunca garanti edilirken, tezgahüstü piyasalardaki opsiyon sözleşmelerinde ve varantlarda teslim garantisi yoktur.

9- Organize piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmelerinde teminatlandırma yapılır ve tezgahüstü piyasalarda işlem gören opsiyon sözleşmelerinde teminatlandırma zorunluluğu yokken, varantlarda teminatlandırma yapılmamaktadır.

Varantlarda 3 ayrım vardır:

1- Alım veya satım hakkı vermesi açısından varantlar call varant (alım hakkı veren varant) ve put varant (satım hakkı veren varant) olarak ikiye ayrılır.

2- Dayanak varlığı yalnızca vade bitiminde veya vade bitimine kadar alma veya satma hakkı verme açısından varantlar Avrupa Tipi Varantlar (yalnızca vade bitiminde alma veya satma hakkı verir) ve Anerikan Tipi Varantlar (vade bitimine kadar herhangi bir tarihta alma veya satma hakkı verir) olarak ikiye ayrılır.

3- İhraççı açısından varantlar ise Ortaklık Varantları ve Aracı Kurum Varantları diye ikiye ayrılır.

- Aracı Kuruluş Varantları, banka veya aracı kurumlar tarafından İMKB 30 Endeksinde yer alan bir hisse senedi veya birden fazla hisse senedinden oluşan hisse senedi sepetleri, konvertible dövizler, kıymetli madenler ve emtialar, dayanak varlık veya borsa tarafından oluşturulan veya geçerliliği uluslararası alanda genel kabul görmüş endeksler, dayanak gösterge olarak belirlenerek ihraç edilen varantlardır.

Ortaklık varantları yukarıda, Ortaklık Varantları kısmında anlatılmıştır.


Varantlar hakkında ihraç ve alım satım esasları ve iç denetçiler açısında ne gibi yenilikler getirdiğinine dair daha geniş bilgiyi daha sonraki bir yazımda belirteceğim.

7- 02.09.2009 - Çağrı Yoluyla Ortaklık Paylarının Toplanmasına İlişkin Esaslar Tebliği:

Bu Tebliğ’in amacı, halka açık anonim ortaklıkların pay sahiplerine yapılacak zorunlu ve isteğe bağlı çağrıya ilişkin ilke ve esasları düzenlemektir. Tebliğin pratik amacı, bir halka açık ortaklıkta, yönetim kontrolünü elinde bulunduran ana ortağın, elinde olmayan ortaklık paylarını toplayıp, şirketi geliştirme ile ilgili kararlarını genel kurulda herhangi bir muhalefetle karşılaşmayı önlemek isteyen ana ortağın bu ortaklık paylarının toplanmasına dair çağrı ile ilgili esasları belirlemektir.

Bu tebliğ, çağrıda bulunma yükümlülüğü, zorunlu çağrıya ilişkin sürelerı, zorunlu çağrı fiyatını, fiyat eşitliğinin sağlanmasına ilişkin ve çağrı fiyatının belirlenmesinde kur ve faize ilişkin esasları, zorunlu çağrıdan muafiyet hallerini ve muafiyet başvurusunun uygun görülmemesi hali gibi çağrıda bulunma yükümlülüğüne ilişkin esasları belirlemektedir.

8- 12.09.2009 - Varlık Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Tebliği:

Bu Tebliğin amacı, varlık teminatlı menkul kıymetlerin ihracı, Kurul kaydına alınması ve satış esasları ile teminat sorumlusu ve teminat havuzuna ilişkin genel ilkelerin düzenlenmesidir.

Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler (VTMK), ihraççıların genel yükümlülüğü niteliğinde olan ve bu Tebliğ’in 5 inci maddesinde belirtilen varlıkların teminatı altında Kurul’ca kayda alınarak ihraç edilen borçlanma senetleridir. VTMK'ler, doğrudan veya alacakların temellükü suretiyle ihraç edilebilir.

Bu Tebliğin amacı, varlık teminatlı menkul kıymetlerin ihracı, Kurul kaydına alınması ve satış esasları ile teminat sorumlusu ve teminat havuzuna ilişkin genel ilkelerin düzenlenmesidir.

Tebliğde, varlık teminatlı menkul kıymetlere ilişkin genel esaslar, teminat defteri ve teminat varlıkların korunması, teminat sorumlusu, varlık teminatlı menkul kıymetlerin kurul kaydına alınmasına ilişkin esaslar, varlık teminatlı menkul kıymetlerin satış esasları, aracı kuruluş kullanma zorunluluğu, ikinci el piyasa işlemleri, kayda alma ücreti, kurul denetimi ve bilgi verme gibi diğer çeşitli hükümler düzenlenmiştir.

9- 01.04.2010 - Kira Sertifikalarına ve Varlık Kiralama Şirketlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ:

Kira sertifikaları faiz istemeyenlere alternatif olarak geliştirilen Türkiye'de yeni olan bir yatırım aracıdır. Özellikle Arap ülkelerinde ismi Sukuk olan bu yatırım aracı, Türkiye'de yüksek miktarda fon ihtiyacı duyan ancak, dinen yasak olduğu için bu fon kaynakları karşılığında faiz ödemek istemeyen şirketlere bir alternatif aracı olarak Sermaye Piyasası Kurulu tarafından mevzuata dahil edilmiştir.


Kira sertifikası, Varlık kiralama şirketinin satın almak veya kiralamak suretiyle devraldığı varlıkların finansmanını sağlamak amacıyla düzenlediği ve sahiplerinin bu varlıklardan elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan menkul kıymeti, kira sukukunu ifade etmektedir.

Varlık Kiralama Şirketleri, kurucuları arasında aracı kurum, bankalar bulunabilir. VKŞ, kaynak kuruluşlardan devraldığı varlıkları tekrar kaynak kuruluşa kiralamak suretiyle kira geliri elde etmek, söz konusu kira gelirlerine dayalı olarak kira sertifikası ihraç etmek ve kira süresi sonunda ilgili varlığı kaynak kuruluşa devretmek amacıyla kurucular tarafından kurulur. VKŞ aynı anda tek bir kaynak kuruluşa ait varlıkları devralabilir.


Ülkemizde henüz Kira Sertifikaları ile ilgili bir örnek işlem gerçekleşmemiştir. Daha sonraki yazımlarımda Kira Sertifikalar ve Varlık Kiralama Şirketleri ile ilgili daha geniş bilgi vereceğim.

10- 03.04.2010 - Sermaye Piyasası Araçlarının Halka Arzında Satış Yöntemlerine İlişkin Esaslar Tebliği:


Bu tebliğ’in amacı sermaye piyasası araçlarının Sermaye Piyasası Kurulu'na kaydı yapılarak halka arz yoluyla satışında uygulanacak yöntemlere ilişkin esasları düzenlemektir.

Bu tebliğ, sermaye piyasası araçlarının halka arzına ilişkin esasları, belirli satış ve dağıtım yöntemleri ile bunlara uyma zorunluluğu olan ortaklıkları ve halka arzlarda uygulanacak teşvikler, halka arzda içsel bilgiye ulaşabilecek konumdaki kişiler, aracı kuruluşların yükümlülükleri, yeniden değerleme gibi diğer hükümleri düzenlemektedir.

11- 03.04.2010 - Payların Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışına İlişkin Esaslar Tebliği:

Bu tebliğ, pay sahibi sayısının 250’yi aşması nedeniyle payları halka arz olunmuş sayılan anonim ortaklıkların paylarının Kurul kaydına alınması, ortaklıkların mevcut ya da artırılan sermayelerini temsil eden payların Kurul kaydına alınması ve bu payların halka arz ve satışında uyulması gereken esasları kapsar.

Bu tebliğ ile başvuru hükümleri, ön talep toplama, kurul kaydına alınma ve satış ile ilgili hükümler ile izahname, raf kayıt izahnamesi ön talep toplama duyurusu, pay bilgi notu ve sirkülerler, sirkülerler, pay bilgi notu ve duyuru metninin ilan edileceği yerler, halka açıklanan konularda değişiklikler, tanıtım ve reklam amaçlı ilanlar, satış fiyatı, hisse senetlerinin teslim zamanı, kurula bildirim, aracılık sözleşmesi ve aracı kuruluşların yükümlülükleri gibi ortak hükümler ile ortak sayısı nedeniyle kurul kaydına alınma, halka arzlarda özellikli durumlar, izahnamede yer alacak finansal tablolar, katsayı gibi diğer hükümler düzenlenmekte ve gerekli belgelerin nasıl hazırlanacağı gösterilmektedir.

12- 23.10.2010 - Yabancı Sermaye Piyasası Araçlarının ve Depo Sertifikalarının Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışına İlişkin Esaslar Tebliği:

Bu tebliğin amacı, yabancı sermaye piyasası araçlarının ve depo sertifikalarının Kurul kaydına alınmasına, halka arz ve satışına ilişkin esasları düzenlemektir.

Bu tebliğ ile halka arz için ön şartlar, temsilci atanması, kurul kaydına alınma ve halka arz yoluyla satış işlemleri, kamuyu aydınlatma, yabancı sermaye piyasası araçlarına ilişkin ödemeler, temsilciye ilişkin hükümler, depo sertifikaları, depo sertifikalarının yabancı menkul kıymetler ile değiştirilmesi
hakların kullanımına ilişkin özel hükümler, tahsisli veya nitelikli yatırımcılara satış işlemleri, yabancı ortaklık paylarının borsa’da satışı, kayda alma ücreti, yabancı devletler ve mahalli idareler, kurula sunulacak bilgi ve belgelerin dili, mevcut başvuruların sonuçlandırılması düzenlenmekte kayda alınma başvurusuna eklenecek belgelerin nasıl hazırlanacağı ve depo sertifikası aylık bildirim formunun nasıl doldurulacağı anlatılmaktadır.

Tebliğ Taslakları:

1- Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyetine İlişkin Esaslar Tebliği:

SPK'nın Seri: V, No: 46 sayılı "Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ"inin (Seri: V, No: 46 sayılı Tebliğ) 53 ila 57 nci maddelerinde düzenlenmiştir. Ancak Seri: V, No: 46 sayılı Tebliğ'in yürürlüğe girmesinden bu yana geçen zaman içinde küresel ölçekte türev araçların işlem hacmi önemli ölçüde artarak türev araç alım satımı faaliyetinin kapsamı oldukça genişlemiştir. Bu sebeple yeni bir tebliğ ile türev araçların alım satımının düzenlenmesi ihtiyacı doğmuştur.

Bu taslak tebliğin amacı, ekonomik ve finansal göstergelere, sermaye piyasası araçlarına, mala, kıymetli madenlere ve dövize dayalı vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri dahil her türlü türev aracın aracı kuruluşlarca aracılık amacıyla alım satımına ilişkin esasları düzenlemektir.

Bu taslak tebliğ, türev araçların alım satımına aracılık faaliyetinin tanımı ve kapsamını, türev araçların alım satımına aracılık faaliyetine ilişkin özel şartları, türev araçlar birim yöneticisinin görevlerini, türev araçlara ilişkin risk bildirimi, elektronik ortamda türev araçların alım satım emirlerinin iletimini, yurt dışı piyasalarda yapılacak türev araç alım satımına aracılık faaliyetine ilişkin esasları düzenlemeyi ve ilgili formların nasıl doldurulacağını anlatmayı hedeflemektedir.

2- Aracı Kurumların Ücretlendirme Esaslarına İlişkin Esaslar Tebliği:

Bu taslak tebliğin amacı, aracı kurumların sağlıklı bir finansal yapıya sahip olmalarını, güven ve açıklık içinde çalışmalarını sağlamak üzere belirleyecekleri ücretlendirme politika ve prosedürlerine ilişkin ilke ve esasları düzenlemeyi amaçlamaktadır.

Bu taslak tebliğ ile ücretlendirme politikası, ücret komitesi, sabit ücretler, değişken ücretler, tazminatlar, ücretlendirme politikalarının denetimi, kamuyu aydınlatma, kurul’a bildirim gibi konuların düzenlenmesi hedeflenmektedir.

Taslağın gerekçesinde, ulusal düzenleyici otoriteler tarafından finansal piyasalarda daha etkin düzenleme ve denetim yapılmasını ve bu düzenleme ve denetim faaliyetlerinin uluslararası düzeyde koordine edilmesini sağlamak için gerekli politika ve ilkelerin belirlenmesi amacıyla kurulmuş olan ve ülkemizi temsilen Türkiye Cumhuriyet Merkez A.Ş.’ nin üye olduğu Finansal İstikrar Kurulu (The Financial Stability Board - FSB) tarafından Nisan 2009 tarihinde yayımlanan “FSB Ücretlendirme İlke ve Esasları”, 5/9/2009 tarihinde başlayan Pittsburgh G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankaları Başkanları toplantısında onanarak ülkemiz açısından bağlayıcı bir nitelik kazandığı vurgulanarak bu çerçevede hazırlanan Tebliğ Taslağı ile sermaye piyasası aracı kurumlarının uzun dönemli hedefleri ve risk yönetimleri ile uyumlu, sağlıklı bir finansal yapıya sahip olmalarını sağlayacak ve aşırı risk almalarını önleyecek şekilde üst düzey yöneticileri ve çalışanlarına yönelik olarak ücretlendirmeye ilişkin politika ve prosedürlerini oluşturmaları zorunlu hale getirilmiştir. Bu amaçla, aracı kurum yönetim kuruluna her türlü sabit ve değişken ücretleri ile tazminatların belirlenmesine ilişkin ilke ve esasların yazılı hale getirilmesi, uygulanması ve denetimi hususlarında bazı görevler yüklenmiştir. Bunun yanında, büyük ölçekli aracı kurumlar için ücretlendirme sistemine ilişkin prosedürlerin uygulanması, revize edilmesi önerilerinin geliştirilmesi ve denetlenmesi ile yükümlü bir Ücret Komitesi oluşturulması gerekliliği de doğmuştur. Ayrıca, aracı kurumların ücretlendirme sistemlerine ilişkin yıllık gözden geçirme raporlarını Sermaye Piyasası Kurulu’na sunmaları ve kamuya aydınlatma ilkesi çerçevesinde bu kapsamdaki bilgilerin kamuya duyurulması hususu benimsenmiştir.

3- Portföy Yöneticiliği Faaliyetine ve Bu Faaliyette Bulunacak Kurumlara İlişkin Esaslar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı:

Bu tebliğde yapılması planlanan değişiklikler ile portföy yönetim şirketleri (PYŞ'ler) yatırım fonu katılma paylarının alım satımına aracılık edebileceklerdir. Bu şekilde; Yatırım fonu paylarının dağıtım kanallarına ilişkin düzenleme altyapısı AB mevzuatına daha uyumlu hale gelecek,  PYŞ'ler gerek portföyünü yönettiği fonların gerekse portföyü başka kurumlarca yönetilen fonların paylarını müşterilerine pazarlayabileceklerdir. Bu şekilde yatırım fonları sektörümüz AB standartlarına önemli ölçüde yakınlaşacaktır. Ayrıca Yatırım fonu paylarının alım satımı konusunda uzmanlaşan PYŞ'ler ortaya çıkabilecektir. Bu sayede yurtdışında sıklıkla rastlanan fon süpermarketleri ülkemizde de hayata geçebilecektir. PYŞ'ler gerek internet siteleri aracılığıyla gerekse şubeleşerek yatırımcılara birçok fon alternatifini bir arada sunabileceklerdir. Yatırımcılar da tek tek kurucular nezdinde hesap açma külfetine katlanmadan fon süpermarketi şeklinde örgütlenen PYŞ'lere başvurarak kendi risk getiri beklentilerine uygun fonlara kolayca ulaşabilecektir. Yatırım fonlarının, bu konuda uzmanlaşmış PYŞ'ler tarafından yatırımcılara tanıtılmasının ve pazarlanmasının yatırım fonları piyasasının daha rekabetçi hale gelmesine, yatırımcı tabanının genişlemesine ve fon piyasasının büyümesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

4- Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı:

Bu tebliğde yapılması planlanan değişiklikler ile yeni bir fon türü olarak "kısa vadeli tahvil ve bono fonu" tanımlanmakta olup, kısa vadeli tahvil ve bono fonları, tahvil ve bono fonlarında olduğu gibi portföylerinin en az %51'ini devamlı olarak kamu ve/veya özel sektör borçlanma araçlarına yatırma şartına tabi olacaklar, aynı zamanda portföyün kompozisyonu açısından diğer tahvil ve bono fonlarından ayrı vade şartlarına tabi olacaklardır. Tebliğ değişikliği ile kısa vadeli tahvil ve bono fonlarının aylık ağırlıklı ortalama vadelerinin en az 45 ve en fazla 90 gün olması gerektiği düzenlenmektedir. Ayrıca vade şartının sonucu olarak bu fon türünün portföylerine pay senetleri dâhil edilmesi mümkün olmayacaktır. Öte yandan  %51 oranındaki yatırım sınırlaması nedeniyle ise fon portföyünün en fazla %49'u ters repo işlemlerinden oluşabilecektir. Kısa vadeli tahvil ve bono fonlarının pay alım-satım işlemlerinin gerçekleştirilmesinde ise likit fonlarda da olduğu üzere geri fiyat (günlük alım satım imkanı) uygulaması geçerli olacaktır.

Bu çerçevede, söz konusu fon yapısı vade şartı, belirtilen yatırım sınırlamaları ve geri fiyat uygulaması nedeni ile diğer tahvil ve bono fonlarından ayrılmakta olup, temel olarak süregelen faiz oranlarında kısa vadeli yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için likit fonlara bir alternatif fon olarak tasarlanmış ve likit fonlara kıyasla bu fon türünün portföylerindeki yatırım araçlarının vadesinin bir miktar uzatılması hedeflenmiştir.



Diğer yazılarımızda yukarıda yer verdiğimiz mevzuattaki değişiklik ve gelişmeler ayrı ayrı daha geniş incelenerek iç denetçi açısından getirdiği yenilikler irdenelecektir.

Saygılarımla,

Besim Çalışkan